“Ik begon mijn carrière als de zwarte vriend in een stel tienerfilms”, zegt Gabrielle Union, “en er wordt aangenomen dat ik deze films met een blank centrum moest maken om het waard te zijn om aangenomen te worden.”
In haar vroege jaren veroverde Union haar niche als het bitchy hete meisje in middelbare schoolfilms met blanke vrouwen in de hoofdrol – hoewel ze toen niet veel keuze had in rollen.
“Als je op dat punt in je carrière als worstelende acteur bent,” zegt ze, “word je een ‘kies mij’-meisje om je rekeningen te betalen.”
Ze was een veredelde figurant Bewaar de laatste dansen Chastity, de beste vriend annex verrader in 10 dingen die ik haat aan jou. Maar het was Kom maar op dat maakte haar tot een ster. Ze speelde Isis, de hoofddanseres in een rivaliserende cheerleaders van een volledig zwarte school in de binnenstad.
Union was snel van begrip en assertief als Isis, maar ze heeft sindsdien spijt betuigd over hoe ze het personage “muilkorfde” in een poging haar “het juiste soort zwarte meid” te maken.
Dus toen ze na een pauze terugkeerde naar acteren en hoofdrollen op zich nam in overwegend zwarte films zoals Twee kunnen dat spel spelenwas ze nerveus over hoe het zwarte publiek haar zou zien.
Zouden ze naar Chastity en Isis kijken en zeggen dat ze uitverkocht was – dat ze haar zwartheid had afgewezen voor geld, erkenning en sociale status in de blanke samenleving? Ze had zich geen zorgen hoeven maken. Ze verwelkomden haar met open armen.
“Ze hadden zoiets van: ‘We zijn hier al de hele tijd'”, zegt ze. “Als je respect toont en doelen steunt die impact hebben op de gemeenschap, zullen ze er altijd zijn… Waarom zou ik zoeken naar [white] bevestiging van mensen die niet in mijn richting zouden spugen als ik in brand stond? Waarom zou ik mijn hele levenswerk daarop baseren?”
Union zegt dit alles met een glimlach. Zelfs verontschuldigend zittend, proberend warm te blijven op deze relatief milde Londense dag – “Het is meestal kouder dan deze?!‘ vraagt ze – ze is een geanimeerde aanwezigheid, intens en openhartig wanneer dat nodig is. Ze zou erg intimiderend zijn als ze niet zo knap was.
De afgelopen weken van haar leven waren hectisch. Union reisde door het Afrikaanse continent en vierde haar 50e verjaardag in Zanzibar (ze ziet er trouwens ook uit alsof ze dronken is van de fontein van de jeugd, maar daarover later meer), en reisde vervolgens terug naar LA voor de première van haar nieuwe film Vreemde wereld.
Nu, twee dagen later, bibbert ze in Londen om het te promoten. Ze had overwogen om LA over te slaan en rechtstreeks naar Londen te vliegen, maar “het was Kaavs verjaardag op hetzelfde moment als de première, dus dat wilden we thuis in LA vieren”.
“Kaav” is haar vierjarige dochter Kaavia Union-Wade, die ze deelt met haar partner, de gepensioneerde NBA-ster Dwyane Wade (ze is ook stiefmoeder van zijn twee oudste kinderen, Zaïre en Zaya).
Kaavia heeft 1,2 miljoen Instagram-volgers – of internettantes en -ooms – die haar jonge leven vanaf haar geboorte hebben gevolgd. A-listers hullen hun kinderen meestal in het geheim om ongebreidelde invasiviteit te voorkomen, maar Union heeft voor openheid gekozen. Misschien komt het omdat Kaavia het resultaat was van jarenlange vruchtbaarheidsstrijd, waar ze openhartig over praat (Kaavia werd verwekt via draagmoederschap).
Haar rol op zich nemen in Vreemde wereld werd mede geïnspireerd door het moederschap. In de gekke avonturenfilm, die een familie van ontdekkingsreizigers volgt terwijl ze proberen de zeldzame middelen op te sporen die de wereld kunnen redden, speelt ze Meridian Clade, de moeder van de tienerheld Ethan uit de film.
Hoewel de film generatiestrijd, trauma en milieubewustzijn behandelt, haalt het de krantenkoppen dat Ethan (Jaboukie Young White) het eerste homoseksuele tienerpersonage is in een animatiefilm. En dat niet alleen: zijn seksualiteit is geen verhaallijn – er is geen coming out, geen tranen, geen trauma. Hij valt op zijn klasgenoot, maar het wordt net zo behandeld als elke verliefdheid van een tiener.
Union wilde een ouder spelen die ‘hardop liefhad’, net als zij. Haar 14-jarige stiefdochter Zaya is transgender, dus “het sprak me aan”, zegt ze, “omdat ik een aantoonbaar liefhebbende moeder speel voor een LHBTQIA+ kind”.
Trouwens, in andere betaalbare films waarin ze speelde, zoals Slechte jongens II en Denk als een man, “Ik fotografeer iemand of ga naakt met iemand om, dus dit brengt een verandering. Het was leuk om in een film te spelen waar Kaav aan mee kan doen.”
Tegelijkertijd was ze aan het stemmen Vreemde wereld, Union was aan het filmen De inspectie, waarin ze een homofobe ouder speelt voor een kind dat in de kast zit om in het leger te kunnen. “Het is een zeer donkere en emotioneel uitdagende rol, en [my character] was zeker geen goede ouder.”
Vreemde wereld hielp om de slopende taak van het spelen van een moeder te compenseren die tegen alles was waar Union voor staat, maar het is niet toevallig dat ze een rol op zich nam die het spectrum van intolerantie liet zien. Ten eerste is ze een acteur.
“Soms krijg je projecten die je ziel voeden en soms wordt ook de activist in mij vervuld”, zegt ze. “Het is ook niet moeilijk te verkopen als het om casting gaat, omdat ze het weten [what I stand for] in het echte leven.”
Een vocale trans-bondgenoot zijn kan moeilijk zijn in een tijd waarin transrechten steeds meer worden ‘gediscussieerd’. Maar het ligt niet in de aard van Union om ervoor terug te schrikken onrecht. “Ik bezet meestal een strijdbare ruimte”, zegt ze.
“Bij sommige mensen veranderen ze niet van gedachten, dus je kunt net zo goed weten wat je wilt zeggen en hoe je het wilt zeggen.” Het is belangrijk, zegt ze, “om de waarheid te vertellen, in interviews, op sociale media…”
Haar interviews zijn openhartig; clips van haar gaan vaak viraal – eenvoudige en duidelijke vignetten over het belang van het ondersteunen van gelijkheid en het waarderen van waar zwarte mensen – zwarte vrouwen – vandaan komen.
Zwarte makers in machtsposities in Hollywood vormen een kleine maar groeiende minderheid, en om dit aantal te laten escaleren, betaalt Union haar macht uit aan opkomende talenten.
“We moeten mensen in hun kracht zetten. Wees niet die ‘gelukkige neger’ die gewoon blij is om in witte ruimtes te zijn, die gewoon blij is om uitgenodigd te worden voor het feest,’ zegt ze. Ze haalt nadrukkelijk de mensen aan die haar als jonge worstelende acteur kracht gaven: “Tichina Arnold, Jennifer Lewis, Regina Hall, MC Light, Queen Latifah, Angie Martinez, Tisha Campbell-Martin”.
Campbell-Martin betaalde zelfs voor 10 therapiesessies voor Union toen ze het niet kon betalen. ‘Ze was er niet in geïnteresseerd om me te zien afbrokkelen. Ze hield me in de gaten om er zeker van te zijn dat ik niet in het leven viel.
Na een carrière van 25 jaar bevindt Union zich nu in hun positie. Ze heeft een productiebedrijf, ik neem er nog een, wiens ethos is “voor ons door ons”, welke probeert verhalen te vertellen over gemarginaliseerde gemeenschappen door de mensen die daadwerkelijk marginalisatie hebben meegemaakt. (“Echt?!” lacht ze, als ik constateer dat het vooroorlogse slavenepos De kleur paars werd geregisseerd door de blanke Stephen Spielberg).
Ze is vooral onder de indruk van Onzeker maker Issa Rae, die oprichtte Hoera Productions en die volgens Union een imperium hebben gecreëerd dat zwarte makers in alle stadia van hun carrière aanmoedigt. “Er is geen sport zonder zwarte mensen, er is geen entertainment, geen industrie… er moet solidariteit zijn, want we hebben de cijfers en we kunnen verandering brengen als we samen blijven.”
Voordat ze naar Afrika reisden voor die uitgebreide verjaardagsreis, deed de familie van Union allemaal hun voorouderstest. “D is eigenlijk allemaal Yoruba, allemaal Nigeriaans, zelfs geen kleine stukjes ergens anders”, lacht ze. Het gaf hen een goede basis toen ze door het continent reisden, van Zuid-Afrika tot Tanzania, maar het was de ervaring van haar familie in Ghana die haar leven veranderde.
Eerst kregen ze Ghanese namen (“Sarfoa voor mij en Kwesi voor D”), voordat ze naar Last Bath gingen, waar slaven een bad namen voordat ze in slavenschepen werden gebracht.
“We hadden de kans om fysiek de rivier in te gaan en onze gebeden op te zeggen en onze voorouders op te roepen… een paar jaar geleden hadden ze een ceremonie gehouden zodat ik mijn kind kon krijgen, en ze deden een soortgelijke ceremonie voor mijn man en ik dit keer op keer.”
Ze kan niet goed verwoorden wat er daarna gebeurde (“magie lijkt te simplistisch”), maar ze probeert het toch: “We waren allemaal gescheiden van elkaar en in de verte zie ik D met zijn armen uitgestrekt terwijl een van de chefs water op hem… voor ik het weet slaakt hij een gil. Sommige mensen huilen, sommigen huilen in stilte, sommigen zijn gekweld. Het is een kokende dag en als we uit het water lopen, gaat de lucht open en komt er een stortbui uit het niets.’
Wat er ook is gebeurd, heeft haar alleen maar gesterkt in haar besluit om haar leven en werk te richten op de doelen waarin ze gelooft. Ze is zich terdege bewust van de erfenis die ze wil achterlaten voor haar kinderen, en in die rivier in Last Bath: “Ik voelde me alsof ik werd versterkt en gesmeed in het vuur van mijn voorouders”, zegt ze.
‘Ik was nog nooit zo duidelijk geweest. Mijn ziel heeft zich nog nooit schoner of lichter gevoeld. Het is mijn verhaal over de oorsprong van een superheld. Als je dacht dat ik eerder een onruststoker was, heb je geen idee wat er gaat komen.
Strange World is vanaf donderdag 24 november in de bioscoop te zien
